Martien van de Ven van de IVN-vleermuiswerkgroep controleert een kastje op de rotonde van de Oersebaan met een camera. FOTO: Rien de Schipper.
Martien van de Ven van de IVN-vleermuiswerkgroep controleert een kastje op de rotonde van de Oersebaan met een camera. FOTO: Rien de Schipper.

Vleermuizen wonen in platte kastjes

Algemeen

In de zomer zijn ze te zien, ’s avonds tegen de nog heldere avondhemel, of rond een straatlantaarn. Nauwelijks te volgen met het blote oog fladdert er iets, eventjes en dan is het weg. Het is een vleermuis, op jacht naar insecten, zijn favoriete kostje.

VELDHOVEN - Alhoewel er erg veel soorten vleermuizen zijn, wereldwijd wel 1.000 soorten, vliegen er hier maar een paar soorten rond. In de stad, tussen de bebouwing, jaagt vooral de gewone dwergvleermuis. Die ene soort vertegenwoordigt zeker 90% van alle dieren die hier rondvliegen.
De dwergvleermuis is de kleinste vleermuis van Europa. Ze jagen net na zonsondergang op kleine insecten, veelal muggen. Hun prooi vinden ze op het gehoor. Zoals een echoscopie een ongeboren kindje zichtbaar kan maken, heeft de vleermuis genoeg aan de weerkaatsing van zijn kreetjes om een beeld te krijgen van zijn omgeving. Het geluid dat de vleermuis maakt is zo hoog dat het voor de mens onhoorbaar is. Met een zogenaamde bat-detector kun je het hoorbaar maken. Dit heeft sterk bijgedragen aan onze kennis over vleermuizen: waar ze leven, hoe ze jagen en welke soorten er zijn.

Op z’n kop

Aan het einde van de nacht zoeken ze hun slaapplaats op. Overdag slapen ze hangend op z’n kop. Alleen of in kleine groepjes. In Nederland gebruikt de vleermuis twee soorten verblijven. In de zomer zitten ze op warme, droge en donkere plekken. In de winter, als er niet gejaagd kan worden, kuipen ze bij elkaar in een vorstvrije, vochtige kelder, spouwmuur of bunker bijvoorbeeld. Ze teren dan op hun vetreserve die ze in de zomer hebben opgebouwd.

Spouwmuur

Door de vele veranderingen in het landschap van de laatste tientallen jaren, hebben veel vleermuissoorten het moeilijk. Mensen kunnen ze helpen door in de tuinen veel planten en bloemen te zetten die insecten aantrekken. Een tweede hulp die we kunnen bieden is er in de vorm van schuilplaatsen. Door alle isolatie maatregelen zijn er nauwelijks nog holle spouwmuren, de favoriet plek van het diertje. Dus het helpt zeker om vleermuiskastjes op te hangen als zomer schuilplaats en vleermuiskelders te maken voor de overwintering. In Eindhoven en Veldhoven zijn op diverse plaatsen vleermuiskelders gebouwd.

Tochtvrij

IVN-VEV is één van de organisaties die een aantal vleermuiskastjes in beheer heeft. In totaal zo’n 30 stuks, die allemaal strategisch zijn opgehangen. Leden van de vleermuiswerkgroep zijn verantwoordelijk voor het ophangen en het onderhoud van de kastjes. Als het nodig is worden er ook weer nieuwe gemaakt, waarbij wel aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan. Zo moeten de vleermuizen goed houvast kunnen hebben aan de wanden, dus ongeschaafd hout is ideaal. De toegang moet onder de plaats zijn waar de diertjes hangen en er moet voldoende ruimte zijn om aan te kunnen vliegen en te landen, voordat ze omhoog kruipen. En dan nog als laatste, maar wel heel belangrijk: het moet een comfortabele plaats zijn, dus waterdicht en tochtvrij.

www.ivn.nl/vev

Het kan jaren duren voor een kastje in gebruik wordt genomen, dus geduld is op zijn plaats. De foto is genomen op een rotonde aan de Oersebaan waar al een aantal jaren kasten hangen. IVN heeft ook kastjes hangen in het Vogelzangpark aan de Sterrenlaan.

IVN VEV

Versterking

De vleermuiswerkgroep van IVN kan nog best wat versterking gebruiken. Mensen die belangstelling hebben om deze interessante dieren wat beter te leren kennen zijn van harte welkom. Mail naar ivn.vev@gmail.com.

Dwergvleermuis
past
in een
lucifersdoosje

Afbeelding