Groep ASML-werknemers die aan de gang gaan in natuurgebied de Sprankel. Op de voorgrond stronken van reeds afgezaagde Amerikaanse eiken. FOTO: Rien de Schipper
Groep ASML-werknemers die aan de gang gaan in natuurgebied de Sprankel. Op de voorgrond stronken van reeds afgezaagde Amerikaanse eiken. FOTO: Rien de Schipper

ASML gaat door waar ezels stoppen

Algemeen

De Sprankel is een natuurgebiedje ten zuiden van Veldhoven. Het is archeologisch gezien erg waardevol: er liggen grafheuvels. Voor het behoud van de heuvels worden ze vrijgehouden van bomen en struiken en zijn de wandelpaden op voldoende afstand aangelegd.

VELDHOVEN - In voorgaande eeuwen grazen hier al schapen op de heide. Schapen die de boeren van toen aan mest hiepen voor hun akkers. Als rond 1900 de kunstmest wordt ontdekt, kan men op grote schaal de heide ontginnen en geschikt maken voor akkerbouw. De stukken heide, die niet worden ontgonnen, raken al snel weer bebost.
In de namen ‘Heersche Heide’ en ‘Heerscheheideweg’ is nog iets terug te vinden van de vergane glorie van de heidevelden. Dwars door het gebied loopt nu een hoogspanningsleiding. Het is daar dat de heide weer een kans krijgt, omdat het bos over een brede strook gerooid moest worden. Om te voorkomen dat vonken van de stroomkabels overslaan, moet de beplanting namelijk laag blijven. Daardoor krijgen struikheide en andere planten die het goed doen op arme zandgrond een kans.

Levendbarend

In het gebied De Sprankel zijn er verschillende overgangen van droge heide naar bos. Op die plaatsen kunnen diverse plant- en diersoorten zich goed ontwikkelen. Bijvoorbeeld de levendbarende hagedis, kruipbrem, zandblauwtje en vele insecten. Om de bodem te verbeteren is 24.000 kg steenmeel verspreid in het gebied. Hierin zitten waardevolle stoffen, die belangrijk zijn voor plant en dier. Het verbetert de structuur van de lichte zandgrond door humusopbouw in de bodem. Een andere maatregel is het ‘enten’ met heidemaaisel uit andere gebieden. Daardoor gaat de ontwikkeling van nieuwe soorten veel sneller.

Knabbelen

Heide als landschap is ontstaan door onttrekking van voedingsstoffen via begrazing en afplaggen van de bovenlaag. Dus om het heidelandschap te kunnen handhaven, zijn er grazers in het gebied gebracht. Er lopen nu 7 ezeltjes, die de belangrijke taak hebben om aan jonge opschietende boompjes te knabbelen en zo de boomgroei te beperken. Op die manier worden meerdere vliegen in één klap geslagen.
De begroeiing blijft laag onder de hoogspanningslijn. Er zijn geen zware machines nodig, een voorwaarde in verband met de archeologische waarde van de bodem. En last but not least: er is een sterke toename van de biodiversiteit en zeldzame soorten krijgen een kans.

Natuurherstel

En hier komen de vrijwilligers van ASML naar voren. Met handkracht verwijderen zij de boompjes die al te groot zijn geworden voor de ezeltjes. Daar waar de bomen zijn verwijderd, krijgen die dieren de kans om het gebied open te houden. Zodat de ontwikkeling volgens plan verder kan gaan.
ASML - en ook andere bedrijven - geven hun medewerkers de mogelijkheid om in de tijd van de baas 1 dag per jaar vrijwilligerswerk te doen. Dit soort natuurwerk geeft een hele afdeling de kans om samen een waardevolle bijdrage te leveren aan natuurherstel.
In de afgelopen jaren zijn al meerdere van dit soort projecten uitgevoerd, zoals rond het ven Groote Vlasroot en bij de pre-historische grafheuvels van Toterfout.

[Streamer:] ezeltjes eten de bast van eiken

[Side1:] Ten westen van de Turfweg was het vroeger bos. Dit deel is van grote archeologische waarde, grondbewerking met zwaar materieel is niet toegestaan. Begrazing is de enige oplossing om te voorkomen dat uitgelopen stronken of zaailingen van de Amerikaanse eik te hoog worden.

[Side2:] Het ASML Vrijwilligersprogramma is een regeling voor medewerkers van ASML. In dit programma krijgen zij de mogelijkheid vrijwilligerswerk te doen tijdens hun werktijd. Al enkele jaren voeren zij onder begeleiding van IVN natuurherstelwerkzaamheden uit.

Ten westen van de Turfweg was het vroeger bos. Dit deel is van grote archeologische waarde, grondbewerking met zwaar materieel is niet toegestaan. Begrazing is de enige oplossing om te voorkomen dat uitgelopen stronken of zaailingen van de Amerikaanse eik te hoog worden.

IVN VEV

ASML

Het ASML Vrijwilligersprogramma is een regeling voor medewerkers van ASML. In dit programma krijgen zij de mogelijkheid vrijwilligerswerk te doen tijdens hun werktijd. Al enkele jaren voeren zij onder begeleiding van IVN natuurherstelwerkzaamheden uit.

Ezeltjes
eten
de bast
van eiken

Afbeelding