Met de kerst is hulst populair om een krans te maken. Zorg ervoor dat kinderen de besjes niet opeten! FOTO: Rien de Schipper.
Met de kerst is hulst populair om een krans te maken. Zorg ervoor dat kinderen de besjes niet opeten! FOTO: Rien de Schipper.

Mooie bessen kunnen gevaarlijk zijn

Algemeen

Zomaar, in de natuur, dingen aanraken of in de mond steken, dat hoort niet, weten de meeste wandelaars. Dat brandnetels prikken weet iedereen. Teken en de eikenprocessierups staan volop in de publiciteit. Ook van paddenstoelen is het wel bekend dat daarvan beter afgebleven kan worden. En dan de aardappel: het meeste van wat er van de plant boven de grond groeit, is min of meer giftig.

VELDHOVEN - Het gevaar echter komt vooral van bessen. Ze zien er meestal erg aantrekkelijk en onschuldig uit. Maar schijn bedriegt. Veel bessen zijn giftig, waarmee de plant invloed heeft door welke dieren de zaadjes in de bessen verspreid worden. Hoe mooi zijn de bloemen van de kamperfoelie niet en wat ruiken ze lekker, maar de mooie bessen in het najaar zijn giftig. Ze irriteren slijmvlies in mond en keel, veel sap veroorzaakt blaren. Vruchten van de kardinaalsmuts zijn waarlijk kleine kunstwerken, maar de pitjes die erin zitten zijn erg giftig; alleen roodborstjes kunnen ertegen.

Atropine

De wolfskers heeft ook een fraaie vrucht. Zijn bessen ziet eruit als glanzende donkere ogen, maar schijn bedriegt, want ze zijn giftig. De Latijnse naam luidt ‘Atropa Bella Donna’ en verwijst naar ‘atropine’ en ‘mooie dame’. Een druppeltje sap van de bes (atropine) in de ogen doet de pupil wijd open staan; daardoor zou een vrouw mooier zijn. Wie de bessen eet, riskeert hartkloppingen, koorts en hallucinaties; veel eten kan dodelijk zijn. In vroeger tijden heette het ook wel duivelstong en dol- of doodkruid. Wolfskers maakt dan ook deel uit van de zogenaamde ‘heksenkruiden’, te weten wolfskers, bitterzoet, bilzekruid en doornappel. Deze planten behoren tot de familie van de nachtschaden die bijna allemaal giftige bessen hebben. Andere familieleden zijn zwarte nachtschade, zegekruid en ook de aardappel dus.

Salomonszegel

Dan zijn er nog schoonheden als gevlekte aronskelk en lelietje-der-dalen met hun rode bessen en de zwarte bessen van salomonszegel. Het ligt overigens absoluut niet voor de hand er veel van te eten, want ze zijn best gevaarlijk. Andere, meer alledaagse voorbeelden zijn lijsterbes, hulst, taxus en liguster.
De klachten na opeten van de vruchten variëren van hoofdpijn tot misselijkheid, darmstoornissen, krampen of nog erger.

Snoepen

De pitjes in de lijsterbes bevatten nogal wat blauwzuur; erg giftig dus. Het eten van enkele tientallen hulstbessen kan zelfs dodelijk zijn. Wie dit zo leest zou haast bang worden en dan is hier zelfs nog lang niet alles genoemd. Toch valt er nog wel wat te snoepen in de natuur, bijvoorbeeld bramen, frambozen, bosbessen en wilde aardbeien. Voor de rest geldt als duidelijke vuistregel: kijken, genieten, en verder afblijven.

Meer info

www.ivn.nl

IVN VEV

Tomaten behoren tot de nachtschade familie